Osmanlı Haraç Vergisi
şer i vergiler 3 alt gruba ayrılır.
Osmanlı haraç vergisi. 1925 yılında bu vergi halkçılık ilkesi doğrultusunda kaldırılmıştır. Harac ı mukasseme veya öşür vergisi ürün üzerinden alınır. Ebusuud efendiye göre reayadan alınan vergilerin çoğu şer i vergilerdi. Islam hukukunda gayr i müslimlerden alınan kelle vergisi.
Haraç ın bu iki kısmı da ser î vergilerden olduğu için gerek ilk tarhı gerekse ilk tahsili ile ilgili bir başlangıç tespit etmek mümkün değildir. Bunlar haraç i muvazzaf yüzölçümüne göre ve haraç i mukasem toprağın verimine göre adını taşımaktadırlar. şeriat kuralları ile kur an ı kerim ve sünnete dayanan vergilerdir. Haraç osmanlı devleti nde daha ziyade gayr i müslim halkı ilgilendiren vergilerden biridir.
Osmanlı imparatorluğu nda müslüman olmayanlardan askeri hizmet karşılığı olarak alınan bir tür baş vergisi. Islâm vergi hukukunda olduğu gibi osmanlılarda da haraç iki kısma ayrılmaktadır. Harâc ı ruûs harâc ı baş cizye vermekle mükellef kişilerden harâc ı arz bağ haracı araziden alınan vergi demektir. Ayrıca bazı belgelerde arazi haracından ayırt edilmek için cizye yerine baş haracı tabirine de rastlanır.
Yüzyıla kadar bu vergiyi ifade etmek üzere genellikle haraç kelimesi kullanılmış daha sonra cizye veya cizye i şer î yaygınlaşmıştır.