Osmanlı Saray Dili

Edebî ve bilimsel eserlerdeki arapça ve farsça nın hakimiyeti ise osmanlı döneminde.

Osmanlı saray dili. Sadrazam ve nâzırlar ile maiyetlerindeki sivil ve askerî memurlar bunlarla anlaşabilmek için şifre dilini öğrenmek mecburiyetinde idiler. Osmanlı ya yıllarca saray dili halktan kopuktur halk saray ve çevresinin yanında bu medeniyetin edebiyatını da anlamıyor nitelemeleriyle yüzeysel eleştiriler yöneltildi. Toplumdan etkilenmeyen dil dilden etkilenmeyen toplum düşünülemez. Kelimelerin en fazla 5 te biri türkçedir.

Devlet erkanının kullandığı dil ise farsça ile beraber bütün bu dillerin oluşturduğu amorf lisan olan osmanlıcadır. 88 dil toplumun aynasıdır. Fakat işin aslı gerçekten böyle mi. Bunlara dilsiz dili denirdi.

Osmanlı imparatorluğu türkçe yi devletin ilk dönemlerden itibaren resmî dil olarak kullandı. Osmanlı medenî kanunu mecelle de bu bahse dair hükümler konulmuştur. Bu konuyu siz fikriyat okurları için incelemeye tabi tuttuk. Peki yapılan bu eleştirilerde göz ardı edilen neydi.

Arapça ve farsça ile mükemmel bir şekilde uyum sağlayan türk dili saray kültürü ve yüksek sanat zevkinin bir ifadesi olarak karşımıza çıkar. Saray daki sağır dilsizler yeni kurulan meclislerde ve bilhassa heyet i vükelâ denilen osmanlı kabinesinde de hizmet görmeye başladılar. Osmanlı işaret dili saray işaret dili ya da harem işaret dili istanbul daki divan ı hümayun da ve enderun da kullanılmış olan bir işaret dilidir hakkında doğrudan hiçbir şey bilinmese de herhangi bir çetrefillilikteki fikirleri aktarabildiği ve genç nesle fabllar tarih anlatıları ve dini külliyet aracılığıyla aktarıldığı ifade edilmiştir. Osmanlı devletindeki türklerin kendi aralarında kullandıkları lisandır.

Divan şiiri osmanlı imparatorluğunun sarayı etrafında gelişen aydınları ve edipleri eliyle yükselen ve estetik zevkini dönemin sanatından alan edebi ürünlerdir. Aynı şekilde bakarsak rumlar da osmanlı yunancası araplar osmanlı arapçası ermeniler de osmanlı ermenicesi kullanırlardı diyebiliriz. Ekalliyet kendi cemaatleri içinde kendi dillerini kullanmak konusunda serbest idi ancak hükûmet ile resmî konularda osmanlı türkçesi kullanmak zorundaydı. Hayati develi osmanlı nın dili kesit yayınları istanbul 2010 s.

Aynı şekilde osmanlı toplumunun da izleri onun dilinde taşınır. Osmanlı imparatorluğu nda devlet işlerinde ve sarayda kullanılan dil osmanlı türkçesi olmasına karşın imparatorluğun hâkimiyeti altındaki bölgelerde diğer diller de kullanılmaktaydı.